هنگام بروز تب به ویژه در کودکان افراد به دنبال شربت تب بر مؤثری هستند که خیلی سریع تب را قطع کند. اما از آنجاییکه داروهای بدون نسخه زیادی (OTC) وجود دارد تشخیص دارو مناسب کمی دشوار است. در این پست میخواهیم به سوال شربت تب بر قوی برای کودکان چیست جواب دهیم
دو نوع دارو بدون نسخه تب بر وجود دارد؛ استامینوفن و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs). از جمله داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی میتوان به ایبوپروفن، آسپرین و ناپروکسن اشاره کرد. نمیتوان گفت کدام یک از داروهای تب بر بهتر و مؤثرتر است. والدین باید با مقایسه نوع داروها، عوارض جانبی و دیگر فاکتورها شربت تب بر یا دیگر انواع داروهای مناسب و مؤثر را برای خود و کودکشان پیدا کنند. این مطلب به شما در انتخاب آگاهانه تب بر کمک میکند.
استامینوفن (تیلنول)
استامینوفن نوعی تب بر و مسکن است. چگونگی عملکرد این دارو به طور دقیق مشخص نیست. استامینوفن التهاب را کاهش نمیدهد. اما درد را از بین میبرد، به خنک شدن بدن کمک میکند و تب را پایین میآورد.
فرمهای دارویی و نامهای تجاری استامینوفن
- قرص
- قرصهای پیوسته رهش
- قرصهای جویدنی
- قرص سریع بازشونده
- کپسولها
- شربت
- محلول مایع
- سوسپانسیون
علاوه بر فرمهای خوراکی گفته شده این دارو به صورت شیاف رکتال نیز عرضه میشود.
رایجترین نامهای تجاری این دارو عبارتند از: تیلنول، فیورال و ماپاپ
عوارض جانبی
مصرف به موقع و به اندازه این دارو بیخطر است اما در بعضی موارد ممکن است با بروز عوارض جانبی همراه باشد. عوارض جانبی این دارو عبارتند از:
- حالت تهوع
- استفراغ
- اختلالات خواب
- واکنش آلرژیک
- بثورات پوستی
هشدارها
مصرف بیش از حد (اوردوز)
بیشتر داروهای بدون نسخه حاوی استامینوفن هستند از اینرو مصرف بیش از حد این دارو شایع است. مصرف بیش از 4000 میلیگرم استامینوفن در 24 ساعت غیرمجاز است.
این مقدار شامل تمام منابع دریافتی استامینوفن از جمله داروهای تجویزی و بدون نسخه است. قرصهای آلکا سلتزر، دیکویل، نایکویل، اکسدرین، روبیتوسین و سودافد از جمله داروهای بدون نسخه حاوی استامینوفن هستند. بهتر است از مصرف چند دارو حاوی استامینوفن در یک زمان خودداری کنید.
در صورت مصرف بیش از حد و بروز علائم فوراً با اورژانس تماس بگیرید.
آسیب کبدی
مصرف بیش از حد استامینوفن آسیب کبدی و در موارد حاد نارسایی کبد را در پی دارد که در چنین شرایطی فرد به پیوند کبد احتیاج دارد. نارسایی کبد گاهی منجر به فوت بیمار میشود. پس از مصرف همزمان چند دارو حاوی استامینوفن خودداری کنید و دارو را طبق دستور نوشته شده روی بسته مصرف کنید.
مصرف الکل
مصرف همزمان استامینوفن و الکل نیز منجر به آسیب کبدی میشود. به طور کلی اگر روزانه بیش از سه مرتبه از نوشیدنیها حاوی الکل استفاده میکنید باید از مصرف استامینوفن خودداری کنید.
افزایش تب یا واکنش دارویی
اگر در اثر مصرف استامینوفن تب افزایش پیدا کند یا بیش از سه روز ادامه یابد و همچنین در صورت بروز علائمی مانند قرمزی پوست و التهاب بیمار باید مصرف استامینوفن را قطع کند.
تداخل دارویی
ممکن است استامینوفن با دیگر داروها تداخل داشته باشد. تداخل زمانی رخ میدهد که یک ماده نحوه عملکرد یک دارو را تغییر دهد. گاهی تداخل دارویی آسیبهای جدی در پی دارد یا مانع تأثیرگذاری دارو میشود. برخی از داروییهایی که با استامینوفن تداخل دارند عبارتند از:
- وارفارین؛ رقیقکننده خون
- ایزونیازید؛ یکی از داروهای بیماری سل
- برخی از داروهای تشنج مانند کاربامازپین و فنیتوئین
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)
از جمله این داروها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ایبوپروفن
- آسپرین
- ناپروکسین
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی با توقف تولید مادهای به نام پروستاگلاندین در بدن باعث کاهش التهاب، درد و تب میشوند. این ماده با آزاد کردن سیگنالهای شیمیایی در بدن التهاب و تب را شدت میبخشد.
فرمهای دارویی و نامهای تجاری :
ایبوپروفن
- ایبوپروفن فرمهای دارویی مختلفی دارد از جمله:
- قرص
- قرض جویدنی
- کپسول
ایبوپروفن یک داروی خوراکی است. ادویل و مورتین رایجترین نامهای تجاری ایبوپروفن هستند.
آسپرین
فرمهای دارویی:
- قرص
- قرصهای آهسته رهش
- قرصهای جویدنی
- آدامس
علاوهبر این فرمهای خوراکی آسپرین به صورت شیاف رکتال نیز استفاده میشود. نامهای تجاری مشهور این دارو آسپرین بایر و اکوترین هستند.
ناپروکسین
فرمهای دارویی:
- قرص
- قرصهای آهسته رهش
- کپسول
ناپروکسین یک دارو خوراکی است. آلو (Aleve) مشهورترین نام تجاری این دارو میباشد.
عوارض جانبی
یکی از شایعترین عوارض جانبی این بیماری ناراحتی معده است. برای جلوگیری از ناراحتی معده باید ایبوپروفن یا ناپروکسین را با غذا یا شیر و آسپرین را با غذا یا یک لیوان آب مصرف کرد.
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی ممکن است عوارض جدیتری را سبب شوند. از دیگر عوارض ایبوپروفن یا ناپروکسین میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مشکلات معده مانند خونریزی معده و زخم معده
- مشکلات قلبی مانند سکته قلبی
- مشکلات کلیوی
دیگر عوارض آسپرین عبارتند از:
- مشکلات معده مانند خونریزی معده و زخم معده
- واکنشهای آلرژیک با علائم:
- مشکلات تنفسی
- خس خس سینه
- ورم صورت
- کهیر
- شوک
هشدارها
درصورت داشتن شرایط زیر قبل از مصرف دارو با پزشک مشورت کنید:
سابقه بیماری قلبی
درصورت داشتن سابقه بیماری قلبی مصرف ایبوپروفن یا ناپروکسین میتواند خطر حمله قلبی را افزایش دهد. خطر حمله قلبی با مصرف بیش از حد و طولانی مدت این داروها دو چندان میشود.
سابقه زخم معده یا خونریزی معده
مصرف ایبوپروفن یا ناپروکسین خطر بروز زخم معده یا خونریزی معده را افزایش میدهد. از دیگر علل افزایش این بیماریها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی برای طولانی مدت
- مصرف دیگر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی
- مصرف داروهای رقیقکننده خون و استروئیدها
- سن بالای 60 سال
افزایش تب یا واکنش دارویی
علائم متعدد وجود دارد که نشان میدهند باید به درمان تب با داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی ادامه ندهید. در صورت بروز هر یک از علائم زیر مصرف این داروها را قطع کنید،
- افزایش تب یا بهبود نیافتن تب بعد از سه روز
- بروز علائم جدید
- قرمزی پوست یا التهاب شدید
- شنیده شدن صدای زنگ در گوش یا کاهش شنوایی
- داشتن علائم خونریزی معده
علائم خونریزی معده عبارتند از:
- خستگی
- وجود خون در استفراغ یا استفراغ شبیه تفاله قهوه
- مدفوع سیاه یا خونی
- معده دردی که بهبود نمییابد
در چنین شرایطی مصرف این داروها را قطع کنید و فوراً به اورژانس مراجعه کنید. ممکن است این عوارض نشانههای بیماری جدیتری باشند.
الکل
اگر روزانه بیش از سه نوشیدنی حاوی الکل مصرف میکنید بهتر است از مصرف داروهای ایبوپروفن، آسپرین یا ناپروکسین اجتناب کنید چراکه این داروها خطر بروز زخم معده یا خونریزی معده را تا حد زیادی افزایش میدهند. همزمانی مصرف این داروها با الکل مشکلات جدی معده را در پی دارد.
عوارض این داروها در کودکان
کودکان و نوجوانان زیر 12 سال و کودکان مبتلا به آبله مرغان یا آنفولانزا باید از مصرف آسپرین خودداری کنند.
درصورتی که کودک به حالت تهوع، استفراغ و تغییرات رفتاری دچار شد در کمترین زمان ممکن به پزشک مراجعه کنید. تغییرات رفتاری همچون سردرگمی، پرخاشگری یا از دست دادن انرژی. ممکن است این تغییرات نشانههای اولیه سندرم ری باشند. عدم درمان این سندرم خطر فوت بیمار را در پی دارد.
تداخلات دارویی
مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی با برخی دیگر از داروها تداخل دارد. داروهایی همچون:
- وارفارین؛ رقیقکننده خون
- سلکوکسیب که یک نوع دارو ضد التهابی غیر استروئیدی است
- سیکلوسپورین؛ دارویی که سیستم ایمنی بدن را تضعیف میکند
- داروهای ادرارآور (دیورتیکها) و دیگر داروهای فشارخون
دستورالعمل استفاده از دارو براساس سن
تب بر ها بر روی گروههای سنی مختلف تأثیرات متفاوتی دارند. این دستورالعمل به شما کمک میکند که بهترین تب بر را برای خود و فرزندتان انتخاب کنید.
بزرگسالان (18 سال به بالا)
استامینوفن، ایبوپروفن، ناپروکسین و آسپرین بهترین تب بر ها برای بزرگسالان هستند.
تب بر قوی برای کودکان ( 4 تا 17 سال)
مؤثرترین و قویترین تب بر ها برای کودکان 4 تا 17 سال استامینوفن و ایبوپروفن هستند.
کودکان این گروه سنی نباید آسپرین مصرف کنند مگر با تجویز پزشک.
ناپروکسین برای کودکان بالای 12 سال بیخطر است اما اگر فرزند شما زیر 12 سال است قبل مصرف ناپروکسین باید حتماً با پزشک او مشورت کنید.
تب بر قوی برای کودکان ( کوچکتر از 3 سال)
تب بر های مناسب این گروه سنی نیز استامینوفن و ایبوپروفن هستند. با این حال کودکان زیر 2 سال باید طبق دستور پزشک این داروها را مصرف کنند.
کودکان این گروه سنی نباید آسپرین مصرف کنند مگر با تجویز پزشک.
قبل از دادن هر گونه دارو به نوزادان زیر سه ماه با پزشک مشورت کنید.
نکته پایانی
هنگام انتخاب تب بر چندین گزینه دارید. استامینوفن، ایبوپروفن، ناپروکسین و آسپرین همگی به کاهش تب کمک میکنند. قبل از انتخاب هر یک از این داروها باید نکاتی از قبیل تداخل دارویی، عوارض جانبی احتمالی و مناسب بودن آن برای گروه سنی مدنظر را بررسی کنید. نمیتوان گفت کدام تب بر بهترین است. با مطالعه دلیل این مطلب و همچنین درنظر گرفتن نکات گفته شده میتوانید بهترین و مؤثرترین گزینه را برای خود و فرزندتان پیدا کنید.
سؤال:
درمانهای غیردارویی تب خفیت چه هستند؟
جواب:
تب خفیف ( یا تب بین 37 تا 38 درجه سانتیگراد) اغلب به طور طبیعی و بدون نیاز به دارو درمان میشود. حمام با آب ولرم و حمام اسفنجی (مخصوص نوزادان) یکی از راههای از بین بردن تب خفیف است. از حمام آب سرد یا آب گرم خودداری کنید چراکه آب گرم و آب سرد تب را افزایش میدهد ( آب سرد با ایجاد لرزش در بدن فرد سبب افزایش تب میشود). و در آخر استراحت کنید زیرا بدن شما در حال مبارزه با یک عفونت یا بیماری است و به انرژی نیاز دارد.